نام فرش سلطان آباد درادبیات فرش ایران وجهان ازشهرت بالایی برخورداراست وطی دهۀ گذشته تلاش هایی برای احیای مجدد آن صورت پذیرفته است. ازنظرسبک شناسی فرش سلطان آباد درگروه قالی های روستایی باف ایران قرار دارد و اوج شهرت و بالندگی آن به دورانی باز می گردد که شرکت ها وکمپانی های خارجی بویژه شرکت های چند ملیتی، فعالیت های گسترده ای را دراین منطقه آغاز کردند. ازمیان این شرکت ها، شرکت سوئیسی/انگلیسی ” زیگلر ” وشرکت  ” تولیدکنندگان قالی شرق ” که به کمپانی OCM شهرت داشت بیش ازهمه دررونق دوباره وگسترش قالی بافی درحوزۀ سلطان آباد فعالیت داشتند وصادرات گسترده ای ازقالی های سلطان آباد را به اروپا وآمریکا آغازنمودند.

پیشینۀ تاریخی فرش سلطان آباد

شهراراک را تا پیش ازسال 1317 خورشیدی وبراساس منابع تاریخی ازسده های بسیارقبل به نام عراق می شناختند وبرای آنکه با نام کشورعراق اشتباه نشود، با پسوند عجم، عراق عجم می نامیدند. بانی این شهریوسف خان گرجی بود که به “سپهدارعراق” نیزشهرت داشت. این نام بعدها به سلطان آباد  وسرانجام ازسال 1317 به اراک تغییرنام یافت.

ویژگی های بافت فرش سلطان آباد

قالی قدیم سلطان آباد دارای مشخصات خاصی است که عبارتند از:

• نقش مایه هایی هندسی ونیمه هندسی اعم ازگل وبرگ های بزرگ وکوچک، گلبوته و بند های متصل کننده وبندرت پیکره های حیوانی وانسانی.
• تمایل عمده به طرح های افشان، واگیره ای و لچک ترنج.
• گرایش بافنده ها به شیوۀ ذهنی باف واغلب استفاده از” واگیره ” و ” اُرنَک “.
• تنوع نه چندان زیاد دررنگ آمیزی که به ندرت تعداد آن ازده بیشتراست.
• گرایش عمده به ابعاد بزرگ واغلب بزرگترازده مترمربع.
• بافت ضخیم که اغلب رجشمارآن بین 15 تا 20 گره درهر5/6 سانتی متردرعرض یا طول است.
• استفاده ازگره نامتقارن (فارسی) و بندرت درمناطق غربی ترازگره متقارن (ترکی).
• شیوۀ نیم لولِ مایل به تخت درساختاربافت.
• استفادۀ مطلق ازپنبه برای تارو پود وپشم بومیِ دستریس برای پرز(گره).

جغرافیای بافت

اگرچه جغرافیای فرش ایران با جغرافیای سیاسی آن تطبیق ندارد اما درمیان فرش شناسان به کلیه قالی هایی که با مشخصات برشمرده، خواه درشهراراک (سلطان آباد قدیم) وخواه درمراکزبافندگیِ اطراف آن بافته شده باشد، سلطان آباد می گویند.

دراطراف شهراراک (سلطان آباد قدیم) روستاها ومراکزبافندگیِ تاریخی ومشهوری قراردارد که هریک قالی مستقلی داشته وبا مشخصات و ویژگی های متفاوتی شناخته می شوند. ازمهمترین این روستاها که درادبیات فرش ایران وجهان ازشهرت بالایی برخوردارند می توان به این موارد اشاره کرد:

• ساروق، فراهان، غیاث آباد و میقان درشمال اراک.
• مشک آباد ومَحَل درجنوب شرقی اراک.
• مُهاجران وکزّار درغرب اراک و دورتر، مالِمیر.

روستای لیلیان درشمال غربیِ شهرخمین نیزازمشهورترین مراکزتاریخیِ سکونت ارامنۀ مهاجرت داده شده به ایران بوده وگره بافته های آن به نام ” قالیِ ارمنی بافِ لیلیان ” درمیان فرش شناسان جهان ازشهرت بالایی برخورداربوده است. اگرچه دربرخی ازمنابع قالیِ لیلیان نیزدرمجموعه مراکزبافت قالی اراک یا سلطان آباد ذکرمی شود، اما چنین نیست وبه دلیل ویژگی های طرح، نقش مایه، رنگ وساختار بافت، یک قالی مستقل شناخته می شود.

این نکته حائز اهمیت است که این احتمال وجود دارد از زمان آغاز فعالیت شرکت های خارجی درسلطان آباد وگسترش تولید وصادرات این قالی با مشخصات ذکرشده، بخش مهمی ازقالی ها در روستاهای برشمرده وسایرمراکز دور ونزدیک بافته شده باشند و لزوما درسلطان آباد (اراک فعلی) بافته نشده اند. به عبارت دیگرجغرافیای قالی قدیم سلطان آباد بسیاروسیع ترازجغرافیای سیاسی آن بوده است.

قالی سلطان آباد و زیگلر

براساس تحقیقات ومنابع تاریخی کمپانی زیگلریکی ازقدیمی ترین شرکت های خارجی است که با سرمایه گذاری درایران، فعالیت تجاری بزرگی را ابتدا درتبریزوسپس درسلطان آباد (اراک) آغازنمود. این شرکت که در زمینه پارچه ومنسوجات فعایت گسترده ای درایران داشت وابتدا درسال 1297 ه.ق درتبریز وسپس درسال 1303 ه.ق دراراک دفاتر تجاری خود را تاسیس نمود. به دنبال برخی اتفاقات سیاسی واجتماعی و کاهش سود آوریِ درتجارت منسوجات، مدیران شرکت زیگلربه اهمیت قالی ایران و ارزش های تجاری آن دراروپا پی بردند. این موضوع که همراه بود با صادرات اولین محموله های فرش ازایران واقبال خریداران خارجی دراروپا وآمریکا، مدیران کمپانی زیگلر را تشویق به سرمایه گذاری درتولید وصادرات قالی نمود. سود آوری این کارچنان بود که پس ازمدتی کلیه فعالیت های این شرکت متوجه تولید وصادرات قالی گردید. توجه به سلیقۀ خریداران دراروپا وقابلیت های بومی و اصیل قالی روستاییِ سلطان آباد باعث تحول بزرگی درقالیبافی این منطقه گردید ودراندک زمانی بخش بزرگی ازفعالیت اقتصادی سلطان آباد ومراکزمهم اطراف آن را دربرگرفت. حجم بالای تولید وصادرات گستردۀ قالی سلطان آباد ازطریق کمپانی زیگلرچنان شد که پس ازمدتی نام زیگلرمترادف با قالی سلطان آباد گردید وازهمان زمان تاکنون این نام درادبیات فرش ایران ثبیت گردیده است.

قیمت فرش سلطان آباد

قیمت فرش سلطان آباد به‌طور بالقوه تحت تأثیر ابعاد فرش، پیچیدگی طرح قالی، کمیاب بودن نمونه‌ای از فرش و شهرت جهانی فرش مورد نظر قرار دارد. علاوه بر آن، قیمت این فرش‌ها تا حدود زیادی دستخوش تورم در بازار بوده و حسب وجود یا لغو تحریم‌های بین‌المللی، متغیر است. بدیهی است، که مواد خام بیشتری برای فرش‌های بزرگ‌تر و با ابعاد وسیع‌تر به مصرف رسیده باشد. به این ترتیب، تولید فرش‌های دستباف سلطان آباد با ابعاد بزرگ، زمان بیشتری می‌برد. در نتیجه،  قیمت منعطف‌تری را از قالی‌های کوچکتر سلطان آباد نسبت به نمونه‌های پهن‌تر از همان طیف از قالی باید انتظار داشت. به‌ عنوان مثال، یک فرش 9 متری طرح افشان سلطان آباد در مقایسه با یک فرش 6 متری ولی با طرح مزبور، گران‌تر به نظر می‌رسد.

به‌طور کلی پیرامون قیمت این فرش‌های خوش‌نقش میتوان به چانه‌زنی پرداخت و در روزهای خاصی نظیر روز صنایع دستی و یا روز ملی فرش، از تخفیف عمده‌ای برخوردار شد. بعضی از بازارهای فرش، امکان دارد که میان قیمت حضوری فرش سنتی سلطان آباد و نرخ آنلاین آن به دلیل در نظر گرفتن حمل بار، اختلاف قائل شوند. به هر صورت، هنگامی که فرش معروف سلطان آباد را از نمایندگی‌های فروش اصلی می‌خرید، قیمت قالی برای شما ارزانتر می‌افتد. گاهی اوقات این قالی در نمایشگاه‌های داخلی فرش، عرضه می‌شود و عرضه آن در نمایشگاه اغلب، شما را از تخفیف بیشتری بهره‌مند می‌سازد. همچنین در صورتی که مشتری عمده فرش از یک بازار خاص باشید، چه بسا با خرید متعدد قالی، تعدادی فرش به شما هدیه داده شود. بنابراین چنانچه به تازگی می‌خواهید خانه نوساز خود را فرش سازید، ابعاد مورد نیاز برای فرش شدن را بسنجید و ترجیحا از یک نمایندگی، همه قالی‌های خود را بخرید.

خرید اینترنتی فرش سلطان آباد از عرسین

خرید فرش سلطان آباد به‌طور آنلاین از فروشگاه معتبر آنلاین عرسین به واسطه یک کلیک، قابل انجام است. از همین رو، نیازی به طی کردن مسافت فیزیکی از خانه به بازار فرش ندارید. به این ترتیب، حتی از دغدغه پیدا کردن وانت و مراجعه به دفاتر باربری برای حمل فرش یکدست سلطان آباد بی‌نیاز هستید. به محض آنکه در خواست خرید اینترنتی به مجموعه سرین بدهید و نوع قالی خود به همراه تعداد آن را مشخص سازید، قالی مزبور به سبد کالای شما اضافه می‌گردد. مجموعه سرین نسبت به شما تعهد دارد، که قالی نو را به‌صورت صحیح و سالم به درب منزل و محل مورد نظر شما برساند. مبلغ قابل پرداخت را نیز می‌توانید از درگاه امن و معتبری که سایت سرین برای درج مبلغ در نظر گرفته است، به حساب هلدینگ واریز کنید.

حتی از طریق موبایل شخصی خود هم می‌توانید نسبت به خرید قالی از این مجموعه اقدام کنبد. در هنگام خرید، ابعاد قالی مورد نظر خود را به‌طور دقیق در فرم اینترنتی خرید، وارد نمایید. چنانچه پس از درج ابعاد و تعداد فرش درخواستی خود، متوجه مغایرت شدید، از نو به ویرایش قسمت‌های مزبور بپردازید. امکان تماس با شرکت هم برای اصلاح فرم سفارش قالی وجود دارد و شماره هلدینگ سرین را می‌توانید از قسمت تماس تماس با ما بردارید. بسته به هارمونی منزل خود می‌توانید فرش عشاق و دیگر فرش‌ها را با ترکیبی از قالی‌های اراک سفارش دهید. ضمنا منتظر هرگونه انتقادات و پیشنهادات شما در خصوص بهبود خرید اینترنتی قالی از بخش آنلاین مجموعه خود هستیم. در هنگام خرید از ما می‌توانید کاتالوگ‌های قالی را نیز از نظر بگذرانید و به بهترین انتخاب دست بزنید.

جمع بندی

فرش سلطان آباد دستباف همان قالی خوش نقش و نگاری است، که چشم‌انداز بعضی از خانه‌ها را ویکتوریایی می‌سازد. یک‌سری از قالی‌هایی که در این طیف قرار دارند، را به شما معرفی کردیم؛ تا در هنگام خرید، از تنوع این فرش‌ها حیرت‌زده نشوید. به این ترتیب، امکان انتخاب بهترین قالی از سری قالی‌های سلطان‌ آباد را برای شما فراهم آوردیم. روش انتخاب فرش‌های اراک یا سلطان آباد را از طریق کلیک اینترنتی به شما آموختیم و می‌توانید همین الان قالی مود نیازتان را از مجموعه سرین خریداری کنید.

سؤالات متداول

1. در تولید فرش سلطان آباد سرین از چه گره‌هایی استفاده می‌شود؟

   بافندگان قالی، در تولید فرش‌های معروف به سلطان آباد از گره فارس و گره ترک بهره می‌برند، که در این میان گره فارس، مقاوم‌تر به نظر می‌رسد.

2. آیا قالی‌ سلطان آباد به‌صورت درشت‌بافت در بازار فرش ارائه می‌شود؟

   بله، رجشمار اندک این طیف از فرش‌ها عمدتا حاکی از درشت‌بافت بودن آنهاست و برای بافت‌های نازک‌تر نیاز به درج سفارش اختصاصی از مجموعه سرین دارید.